تاریخچه شکلگیری
با تحولات عظیم در عرصه ارتباطات، اکثرا ٌ سازمانها موسسات ارائهدهندهی کالا و خدمات که در قدیم خیلی محدود و منطقهای موارد رادنبال میکردند، امروزه بیش از قدیم نیازمند اندیشه در سطح جهان ی برای ارائه خدمات و کالای تولیده شده را دارند. به جمله دیگر، اندیشه ات منطقهای و مکانی حاکم بر کار های تجاری جای خود را به اندیشه ات جهان ی همه ی دادهاند. امروزه سازمانهای خیلی ی وجود دارند که در سطح کشور دفاتر فعال حتی درسطح جهان دارای دفاتر مفرق ی میباشند. تمام سازمانهای فوق بهدنبال یکروش سریع، ایمن قابل اعتماد بمنظور برقراری رابطه با دفاتر نمایندگیهای خود در اقصی نقاط یک کشور یا در سطح جهان هستند .
اکثر سازمانها موسسات بمنظور ایجاد یک شبکه وسیع (به انگلیسی: WAN) از خطوط اختصاصی مصرف مینمایند. خطوط فوق دارای انواع مفرق ی میباشند، از عبارت آیاسدیان (به انگلیسی: ISDN) (با سرعت ۱۲۸کیلوبیت در ثانیه) و OC3 Optical Carrier-۳ (با سرعت ۱۵۵ مگابیت در ثانیه). یک شبکهی وسیع دارای ویژگی ها ی عمدهای نسبت به شبکه عمومی شبیه اینترنت از بعد امنیت کارآئی است. اما پشتیانی مراقبت یک شبکهی وسیع در عمل و وقتی که از خطوط اختصاصی مصرف میگردد، مستلزم صرف نرخ بالائی است.
همزمان باعمومیت پیدا کردن اینترنت، اکثرا سازمانها و موسسات ضرورت گسترش اختصاصی را به درستی احساس کردند. درابتدا شبکههای اینترانت بیان گردیدند. این نوع شبکهها بصورت کاملاً اختصاصی بوده وکارمندان یک سازمان بامصرف از رمز عبور کردن تعریف شده، قادر به ورود به شبکه و مصرف از منابع موجود میشوند. ولی اخیرا ، موسسات سازمانها با توجه به بیان شدن خواستههای (کارمندان ادارات از راه دور) اقدام به ایجادشبکههای اختصاصی مجازی کرده اند.
یک ویپیان شبکهای اختصاصی است که ازاینترنت جهت رابطه با وبگاهها از راه دور رابطه فرد ان با شبکهٔ سازمان استفاده مینماید.این نوع شبکهها بجای استفاده از خطوط واقعی شبیه خطوط Leased، از یک رابطه مجازی به اینترنت برای ایجاد شبکه اختصاصی مصرف می کنند.
اصول کار ویپیان
شبکههای رایانه ای به شکل وسیع ای در سازمانهاوشرکـت های اداری تجاری مورد استفاده قرار میگیرند. اگر یک مجموعه از نظر جغرافیایی در محیط کوچک متمرکز باشد، ارتباطات بین بخشهای مختلف آنرا میتوان با یک شبکهی مکانی برقرار کرد. اما جهت یک کمپانی بزرگ که دارای فضای وسیع جغرافیایی وشعب مختلف در نقاط مختلف یک کشور و یا در نقاط مختلف جهان است واین بخشها یا شعب نیاز دارند که با هم ارتباطاتِ اطلاعاتیِ امن داشته باشند، می بایست یک شبکهی وسیع ٔ خصوصی بین نقاط آن ایجاد گردد. شبکههای اینترانت که تنها محدود به یک سازمان یا شرکت میباشند، به محدودیتهای گسترشی نمیتوانند چندین سازمان یا شرکت را تحت پوشش قرار دهند. شبکههای وسیع هم که با خطوط استیجاری راهاندازی میشوند، در واقع شبکههای وسیع ٔ امنی هستند که بین مراکز سازمانهاایجاد شدهاند. پیادهسازی این شبکهها علیرناراحتی درصد پایین بهرهوری، نیاز به هزینه بسياري دارد زیرا این شبکهها به عدم اشتراک منابع با دیگران ، تعرفه مواقع عدم مصرف از منابع را بایستی پرداخت کنند. راهحل غلبه بر این مشکلات ، راهاندازی ویپیان است.
فرستادن اندازه بسياري از داده از یک رایانه به رایانه دیگر مثلاً در بهوقت رسانی بانک اطلاعاتی یک مساله شناختهشده قدیمی است. انجام این کار از طریق پست الکترونیکی به محدودیت گنجایش سرویسدهندهگان پست الکترونیکی نشدنی است.
استفاده از افتیپی هم به سرویسدهنده مربوطه همچنین ذخیرهسازی مزمان روی محیط اینترنت نیاز دارد که قابل اطمینان نیست.
یکی از راه حلها، اتصال مستقیم به رایانه مقصد به کمک مودم است که در اینجا علاوه بر مودم، پیکربندی رایانه به عنوان سرویسدهندهی Remote Access Service لازم خواهد بود. از این قدیم ، تعرفه ارتباط تلفنی راه دور جهت مودم نیز قابل تامل است.
اما چنانچه دو رایانه در دو جای مختلف به اینترنت متصل باشند میتوان از طریق سرویس به اشتراکگذاری فایل در ویندوز بآسانی فایلها را رد بدل نمود. در این حالت، فرد ان میتوانند به دیسک سخترایانه های دیگر همچون دیسک سخت رایانه خودشان دساسترس ی داشته باشند. به این ترتیب بسياري از راههای خرابکاری برای نفوذکنندگان بسته میشود.
شبکههای شخصی مجازی یا ویپیانها برای حل اینگونه موارد مناسب هستند . ویپیان به کمک رمزگذاری روی دادهها، داخل اینترنت شبکه کوچک میسازد تنها افرادی که آدرسهای ضروری رمز رد شدن را در اختیار داشته باشد میتوانند به این شبکه وارد شوند.
مدیران شبکهای که بیش از اندازه وسواس داشته و محتاط می باشند میتوانند ویپیان را حتی روی شبکه مکانی هم پیاده کنند. اگر چه نفوذ کنندگان میتوانند به کمک برنامه های Packet sniffer جریان دادهها را دنبال کنند ولی بدون داشتن کلید رمز نمیتوانند آنها را بخوانند.
توضیح ویپیان با یک مثال
فرض نمائید در جزیرهای در اقیانوسی بزرگ، زندگی میکنید. هزاران جزیره در اطراف جزیره شما وجود دارد. گاهي از جزایر نزدیک و برخي دیگر دارای مسافت زیاد با جزیرهی شما میباشند. متداولترینآموزش بمنظور مسافرت به جزیره دیگر، استفاده از یک کشتی مسافربری است. مسافرت با کشتی مسافربری، بمنزله عدم وجود امنیت است، بدین مفهوم که هر کاری را که شما انجام دهید، بوسیله بقیه مسافرین قابل مشاهده خواهد بود.
در این مثال هر یک از جزایر مورد نظر را میتوان مشابه یک شبکه محلی (به انگلیسی: LAN) دانست، اقیانوس به مثابه اینترنت است و مسافرت با کشتی مسافربری مشابه برقراری رابطه با یک سرویس دهنده وب و یابقیه دستگاههای موجود در اینترنت خواهد بود.
شما دارای هیچگونه کنترلی بر روی کابلها و روترهای موجود دراینترنت نیستید (مشابه عدم کنترل شما بعنوان مسافر کشتی مسافربری بر رویبقیه مسافرین حاضر در کشتی). در صورتیکه تمایل به رابطه بین دو شبکه اختصاصی از طریق منابع عمومی وجود داشته باشد، اولین مسئلهای که با چالشهای جدی برخورد خواهد کرد، امنیت خواهد بود. فرض بکنید ، جزیره شما قصد ایجاد یک پل ارتباطی با جزیره مورد نظر را داشته باشد. مسیرایجاد شده یک نحوه ایمن، ساده مستقیم جهت مسافرت ساکنین جزیره شما به جزیره دیگر را فراهم میآورد. همان گونه که حدس زدهاید، ایجاد نگهداری یک پل ارتباطی بین دو جزیره مستلزم صرف هزینه های بالائی خواهد بود. (حتی چنانچه جزایر در مجاورت یکدیگر باشند). با توجه به ضرورت حساسیت مربوط به داشتن مسیر ایمن مطمئن، تصمیم به ایجاد پل ارتباطی بین دو جزیره گرفته شده است. در صورتیکه جزیره شما قصد ایجاد یک پل ارتباطی با جزیره دیگر را داشته باشد که در مسافت زیاد زیاد نسبت به جزیره شما واقع است، هزینه های مربوط بمراتب بیشتر خواهد بود. وضعیت فوق، شبیه استفاده از یک خط Leased اختصاصی است. ماهیت پلهای ارتباطی (خطوط اختصاصی) از اقیانوس (اینترنت) مفرق بوده وکماکان قادر به رابطه جزایر ( شبکههای محلی) خواهند بود.
سازمانها و موسسات متعددی از رویکرد فوق (استفاده از خطوط اختصاصی) مصرف می نمایند. مهمترین علت در این زمینه وجود امنیت واطمینان برای برقراری رابطه هر سازمانهای مورد نظر با یکدیگر است. در صورتیکه مسافت ادارات یاشعب یک سازمان از یکدیگر زیاد دور باشد، نرخ مربوط به برقرای ارتباطنیز ارتقا خواهدیافت.
با تذکر به مقایسه انجام شده در مثال فرضی، می توان گفت که بااستفاده از ویپیان به هر از ساکنین جزیره زیردریائی داده می شود.زیردریائی فوق دارای خصایص مفرق زیر است:
سرعت بالااست.
هدایت آن آسان است.
قادر به استتار(مخفی نمودن) شما ازبقیه زیردریاییهاوکشتیهااست.
قابل اعتماداست.
بعد از تامین اولین زیردریائی، اضافه کردن امکانات جانبی و حتی یک زیردریائی دیگر مقرون به صرفه خواهد بود.
در مـدل فوق، باوجود ترافیک در اقیانوس، هر یک از ساکنین دوجزیره قادر به تردد در طول مسیر در زمان دلخواه خود با رعایت مسایل ایمنی میباشند. مثال فوق نشان دهنده تحوه عملکرد ویپیان است. هر از کاربر ان از راه دور شبکه قادر به برقراری ارتباطی امن مطمئن بااستفاده از یک محیط انتقال عمومی (شبیه اینترنت) با شبکه مکانی موجود در سازمان خواهند بود. توسعه ویپیان (افزایش تعداد فرد ان از راه دور یا افزایش مکانهای مورد نظر) بمراتب آسانتر از شبکههایی است که از خطوط اختصاصی مصرف می نمایند. قابلیت گسترش فراگیر از مهمترین ویژگیهای ویپیان نسبت به خطوط اختصاصی است.
با تذکر به اینکه در یک شبکه ویپیان به عوامل مفرق ی مثل : امنیت، اعتمادپذیری، مدیریت شبکه وسیاست نیاز خواهد بود. استفاده از ویپیان برای یک سازمان دارای ویژگی ها ی متعددی است:
گسترش محدوه جغرافیائی ارتباطی
اصلاح وضعیت امنیت
کاهش نرخ های عملیاتی در مقایسه با روشهای سنتی مثل WAN
کاهش وقت ارسال و حمل اطلاعات برای کاربر ان از راه دور
ویرایش بهره وری
توپولوژی آسان ،…است.
ویپیان نسبت به شبکههای پیادهسازی شده با خطوط استیجاری، در پیادهسازی استفاده، تعرفه کمتری صرف میکند. اضافه و کم کردن گرهها یا شبکههای مکانی به ویپیان، به خاطر ساختار آن، با هزینه کمتری امکانپذیر است. در صورت نیاز به تغییر همبندی شبکهٔ خصوصی، نیازی به راهاندازی مجدد فیزیکی شبکه نیست به صورت نرمافزاری، همبندی شبکه قابل تغییر است.